Oświadczenie

Stowarzyszenia Romów w Polsce

z dnia 26 sierpnia 2023 r. 

w sprawie opublikowania przez Komendę Miejską Policji w Gliwicach informacji o poszukiwanym oszuście

W dniu 17 lipca 2023 r. na stronie Komendy Miejskiej Policji w Gliwicach https://gliwice.gov.pl/ka9/informacje/wiadomosci ukazała się informacja zatytułowana „Publikujemy wizerunek – kto rozpoznaje tego mężczyznę?”. W informacji czytamy: „Detektywi z wydziału ds. zwalczania przestępczości przeciwko mieniu gliwickiej komendy, prowadząc dochodzenie dotyczące oszustwa „na lekarza/chorą córkę”, do jakiego doszło 31 maja br . w Gliwicach, dzielnicy Sikornik, ponownie natrafili na trop – poniżej publikujemy zdjęcie mężczyzny podejrzewanego o związek ze sprawą. Podejrzany/odbierający pieniądze, którego wytypowano w trakcie dochodzenia, a widniejący na załączonej fotografii, mężczyzna w wieku 25-35 lat, wysoki, średniej budowy ciała, posiadający ciemny zarost (krótka broda i wąs), prawdopodobnie narodowości romskiej.” 

Co pewien czas dowiadujemy się o poszukiwaniu przez Policję osób podejrzewanych o popełnienie różnych przestępstw, w tym oszustów żerujących na starszych osobach metodą na wnuczka/lekarza. Nie dziwi więc pokazywanie przez Policję portretu (zdjęcia) osoby podejrzanej o wskazane przestępstwo. 

Jednakże informacja Policji w Gliwicach różni się od innych podobnych jednym istotnym szczegółem, który wyeksponowaliśmy powyżej tłustym drukiem. Nie wiadomo z jakich powodów, chyba, że chodzi o ciemny zarost przestępcy oraz stereotypy, autor informacji stwierdził, że sprawcą prawdopodobnie był mężczyzna narodowości romskiej. Z punktu widzenia naszej mniejszości to stwierdzenie jest wyjątkowo stygmatyzujące i naganne, można rzec szokujące.  Po pierwsze - co oznacza słowo „prawdopodobnie”, czyli być może lub nie wiadomo na pewno, ale skoro miał ciemny zarost to może chodzić tylko o obywatela polskiego – Roma. Policja założyła a priori (bez dowodów) , że mężczyzna o ciemnym zaroście może być tylko Romem. Nigdy nie stwierdziliśmy by Policja poszukiwała obywatela polskiego narodowości polskiej. Zauważamy, że w Polsce jest minimum kilka milionów polskich obywateli (mężczyzn) posiadających ciemny zarost, w tym Polaków, Żydów, Ormian, Gruzinów, Tatarów, czy Arabów. Jednakże dla funkcjonariuszy Komendy Miejskiej Policji w Gliwicach osoba o ciemnym zaroście może mieć tylko romskie pochodzenia. A jeśli byłaby to osoba prawdopodobnie należąca do innej narodowości, to tego nie można podać, gdyż byłyby protesty odpowiednich ambasad, konsulatów, czy władz państwowych. Ponieważ za Romami nikt się nie postawi więc ich narodowość w każdym przypadku można podać bez żadnych zahamowań.

Po drugie - wskazana sprawa jest niezwykle ważna z punktu widzenia konstytucyjnej zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji) oraz przestrzegania standardów praworządności, w tym praw obywateli. Do tej pory uważaliśmy, że Policja to jest świątyni prawa - instytucja w której wskazane standardy są szanowane. Dla Policji narodowość przestępcy winna być trzeciorzędową przesłanką, gdyż przestępcę należy ujawnić i oddać wymiarowi sprawiedliwości do osądzenia. Jeśli Policja posiada informacje o narodowości sprawcy winna je wykorzystać tylko w pracy operacyjnej. 

Po trzecie - z naszych doświadczeń wynika, że każdorazowo po podaniu przez media, iż sprawcą jakiegoś niegodnego czynu był obywatel polski pochodzenia romskiego, pojawiają się w Internecie stygmatyzujące oraz nienawistne wpisy pod naszym adresem. Nie inaczej jest w przypadku omawianej Informacji. Ciekawe, czy jeśli okaże się, że oszustem była osoba narodowości polskiej lub innej ale nie romskiej, czy Komenda Policji w Gliwicach opublikuje na swojej stronie specjalną informację przepraszającą naszą mniejszość? 

Po czwarte – znamiennym dla sprawy jest przypadek opisany w dniu 8 sierpnia 2023 r. w „Tygodniku Podhalańskim”. W artykule zatytułowanym „„Oburzenie na Podhalu. Przyłapani pod mostem.”Wstyd”” napisano, że ortodoksyjni przybysze, którzy mieli na głowach mycki i pejsy kąpali się nago w potoku przy „zakopiance” obok placu zabaw dla dzieci w Poroninie. Mężczyźni ci uciekli na widok przybyłych policjantów. Zachowanie ortodoksyjnych z myckami i pejsami było niewątpliwie naruszeniem przynajmniej Kodeksu wykroczeń. W ślad za tym artykułem wiele portali internetowych powieliło informację o kąpiących się mężczyznach, jednakże ani słowem nie wspominając o ich narodowości.  Wyobraźmy sobie tytuły artykułów lub treść informacji Komendy Miejskiej Policji w Gliwicach gdyby w Poroninie chodziło o Romów! Wtedy poprawność już nie obowiązuje. I tu jest właśnie istota problemu zwanego potocznie stygmatyzacją, a tak naprawdę to jest klasyczna dyskryminacja.

Romowie niczego więcej nie pragną poza tym by traktować ich w taki sam sposób jak zwykłych obywateli.

Niezależnie od opublikowania niniejszego oświadczenia informujemy, że w dniu 21 sierpnia 2023 r. wystąpiliśmy do Komendanta Miejskiego Policji w Gliwicach o ustosunkowanie się do sprawy oraz powiadomienie o podjętych decyzjach. Równocześnie o sprawie powiadomiliśmy Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rzecznika Praw Obywatelskich. 

Roman Kwiatkowski

Prezes Zarządu Głównego