1. Stowarzyszenie Romów w Polsce
    1. Historia i misja
    2. Władze
    3. Romski Instytut Historyczny
    4. The Fight Against Antisemitism in Poland: Monitoring, Intervention, Education
    5. Projekty
    6. Mobilne Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów
    7. Centrum Porad - FIO
    8. Dzielmy się doświadczeniami
    9. Podnoszenie kwalifikacji i zatrudnienie drogą do integracji
    10. Po obu stronach Karpat
    11. Polsko - Słowackie warsztaty
    12. Media o nas
  2. Aktualnie
  3. Romowie
    1. Historia
    2. Tradycja i Kultura
    3. Współczesność
      1. "Cygan ze strachu, Rom z dumy" - Katarzyna Marwicz w rozmowie z Marcinem Kołodziejczykiem, dziennikarzem tygodnika "Polityka", nagrodzonym za tekst o Romach w Rumunii.
      2. Delegacja Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów oraz Niemieckiego Związku Piłki Nożnej na Węgrzech 26-28.10.2009 - sprawozdanie z pobytu.
      3. Romowie w Polsce
      4. Szczyt Unii Europejskiej w sprawie Romów
      5. Postawy wobec Romów w Polsce, Czechach, na Węgrzech i Słowacji
    4. Artykuły i Raporty
      1. Raporty
      2. Raport "Romowie na rynku pracy" [PDF]
      3. Raport pt. Funkcjonowanie poznawcze dzieci romskich uczęszczających do szkół podstawowych specjalnych i masowych - konteksty społeczne [PDF]
      4. Raport Romowie - Bezrobocie [PDF]
      5. Rzucając wyzwanie przymusowej sterylizacji kobiet romskich w Czechach- źródło ERRC http://www.errc.org/cikk.php?cikk=2228, tłumaczenie Małgorzata Kołaczek
      6. Romowie. Rozprawa o poczuciu wykluczenia- Marian Grzegorz Gerlich, Roman Kwiatkowski
      7. Wykuwanie pamięci. Kilka uwag na temat wystawy ”Zagłada Romów Europejskich oraz Rasizm we Współczesnej Europie” - Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Marek Isztok
      8. Mass media jako czynnik wpływający na integrację społeczną Romów – przypadek Polski, Węgier, Słowacji- Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Małgorzata Kołaczek
      9. Pomoc dla Romów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Szanse i zagrożenia
      10. Romowie na rynku pracy – badania i raport
  4. Romski Holokaust
    1. Informacje historyczne
      1. Początek represji antyromskich po dojściu nazistów do władzy w Niemczech
      2. Początek "ostatecznego rozwiązania" kwestii romskiej
      3. Eksterminacja Romów w okresie II wojny światowej w okupowanych krajach Europy
      4. Syndrom Holokaustu
    2. Świadkowie Holokaustu
    3. Relacje świadków
      1. Franz Wirbel
      2. Szmyt Władysław
      3. Edward Paczkowski
      4. Edward Kwiatkowski
      5. Anna Kwiatkowska
      6. Aleksy Kozłowski
      7. Władysława Jaglenicz
      8. Leokadia Jaworska
      9. Elizabeth Guttenberger
      10. Ryszard Głowacki
      11. Helmut Clemens
      12. RELACJE VIDEO
    4. Skany dokumentów
      1. Świadectwa
    5. Dzień pamięci o zagładzie Romów
      1. Kalendarium upamiętniania holokaustu Romów i Sinti przez Stowarzyszenie Romów w Polsce - lata 1993-2012
      2. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów- PROKLAMACJA
      3. 65 rocznica likwidacji tzw. Zigeunerlager – obrona pamięci dla lepszej przyszłości
      4. Relacja z 65. rocznicy likwidacji tzw. Zigeunerlager [VIDEO]
    6. Spotkania ze świadkiem
      1. Spotkania ze świadkiem
      2. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.1
      3. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.2
  5. Edukacja i Kultura
    1. Działalność edukacyjna SRwP
      1. Edukacja
      2. Oferta spotkań edukacyjnych Stowarzyszenia Romów w Polsce
    2. Dialog-Pheniben
    3. Spotkania edukacyjne
    4. Wystawy
      1. Wystawa stała
    5. Publikacje
  6. Video
  7. Galeria
  8. Polecamy
  9. Dialog- Pheniben
  10. Akcja Reinhardt
  11. E-Lekcje
 

Ryszard Głowacki

Relacja spisana dla Romskiego Instytutu Historycznego dnia 11 marca 1997 roku.

Urodziłem się 5 marca 1917 roku w miejscowości Kukizówem, dawne województwo elbląskie. Ojciec Stanisław, matka Aleksandra z domu Markowska. Przed wojną mieszkaliśmy wraz z rodzicami i rodzeństwem (czterema braćmi i siostrą – lecz nie pamiętam imion) we Lwowie. Ojciec pracował jako kotlarz. Na początku wojny, gdy do Lwowa weszły już oddziały Niemieckie, zginęła moja dziesięcioletnia siostra. Została ona zastrzelona przez żołnierza niemieckiego, gdy szła po zakupy. Następnie Niemcy przyszli do naszego domu i podczas łapanki aresztowali całą moją rodzinę z wyjątkiem mojego ojca, który był wtedy u mojego wujka. Nas wszystkich, wraz z innymi ludźmi pognano do getta na terenie miasta. Było tam dużo Romów – pamiętam rodziny Dolińskich i Kamińskich, oraz Wojciecha Jodłowskiego, który opiekował się córką mojego znajomego Antoniego Kwieka - Marią. Byliśmy pilnowani tam przez żołnierzy niemieckich i żandarmów. Teren getta był ogrodzony drutem kolczastym. Warunki były bardzo ciężkie. Musieliśmy spać na drewnianych pryczach, lub na gołej ziemi. Szerzyły się choroby. Ludzie byli zastraszeni. Tam zmarł na epidemie mój młodszy brat Alfred. Po pewnym czasie mnie z stamtąd transportem kolejowym wraz z innymi ludźmi przewieziono do Niemiec, do obozu w Gusen. Tam była fabryka broni, w której ja musiałem pracować. Była to nieludzka praca. Tam byłem też zmuszany do kopania tuneli w głąb ziemi. Podczas pracy pilnowali nas okrutni nadzorcy, którzy bili nas z byle powodu. Mieliśmy tam ubrania obozowe. Pamiętam, że musieliśmy spać w drewnianych barakach, na drewnianych pryczach. Brakowało jedzenia, lecz w obozie tym cudem udało się mi doczekać wyzwolenia. Byłem tam aż do zakończenia wojny, następnie wróciłem do Polski. Wiem, że matce i moim trzem braciom udało się uciec z getta we Lwowie, lecz nie wiem dokładnie, w jakich okolicznościach. Po wojnie spotkałem się z resztą rodziny oraz z ojcem. To wszystko, co udało mi się przypomnieć z tamtych tragicznych wydarzeń. Obecnie jestem żonaty, mam jednego syna, mieszkam w Łodzi ul. Bruska 16.

Na tym relację zakończono.

Relację sporządził: Zbigniew Firek       

Relację złożył: Głowacki Ryszard

Romski Instytut Historyczny w Oświęcimiu

Najnowsze w galerii

Napisz do redakcji

Stowarzyszenie Romów w Polsce
ul. Berka Joselewicza 5
32-600 Oświęcim
tel. 0 33 8426989
e-mail: 17421453@pro.onet.pl; stowarzyszenie@romowie.net
Licznik odwiedzin: 512 418 osób
Realizacja: HEXADE.COM (Grafik, projektant, webdesigner)